فرش دستباف آذربایجان، آوازه جهانی دارد و ضرورت بازارسازی برای رونق این کسب و کار بسیار لازم میباشد
تحول و رونق قالیبافی در آذربایجان شرقی با استفاده از طرح های اسلیمی، خطایی و گلهای شاه عباسی در دوره صفویه مورد توجه هنرمندان و قالیبافان قرار گرفت و ترکیب و تلفیق طرح های ابداعی در هنر فرشبافی وارد مرحله جدیدی شد و طرح های زیبا به همراه انواع گل ها، بوته ها، کتیبه ها، ترنج ها، حیوانات ، پرندگان ، ابنیه و آثار تاریخی و ملی طرح هایی را در این صنعت بوجود آورد که موجب اقبال مشتریان و دوستداران فرهنگ و هنر ایران زمین شد .
استاد جعفر پاکدست سردرودی گفت : هنوز هم فرش ایران جایگاه خاص خود را دارد و در همه جای دنیا به راحتی از فرش های دیگر قابل تمایز است.
وی که طراحی و کارشناسی بافت فرش 5 هزار متری مسجد سلطان قابوس عمان را در کارنامه خود دارد می گوید :
طبیعت بزرگترین منبع الهام طراحان فرش آذربایجان بوده است و هم اکنون 17 گروه اصلی طراحیهای فرش در ایران و آذربایجان به چشم میخورد که طرحهای زیبای ابنیه باستانی، شاه عباسی، اسلیمی، تزئینی، بوته، شکارگاه و … از آن جملهاند.
محمد جعفر عظمایی رئیس سابق سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی نیز با اشاره به اینکه حدود 40 درصد صادرات فرش دستباف کشور سهم آذربایجان شرقی است میگوید :
فرش های دستباف آذربایجان شرقی دارای امتیازات و ویژگی های منحصر به فردی از جمله تنوع در بافت ، طرح ، نقشه و رنگبندی است که در مناطق جغرافیایی مختلف در تنوع و شکل های متفاوت و طرح های مختلف بافته می شود.
وی گفت : در کشورهای اروپایی قالی های هنری و تابلو فرش های این استان مشتریان پر و پا قرصی دارد لذا از حیث وجود تعداد بافندگان قالی ماهر و طراحان چیره دست این استان در صدر قرار گرفته است و همین عوامل باعث اقبال کشورهای مختلف از فرش دستباف تبریز شده است .
حاج رحیم صادقیان رئیس اتاق بازرگانی تبریز نیز به خبرنگار ما گفت :
فرش تبریز و آذربایجان ویترین هنر ایران در دیگر کشورهاست و هم اکنون حدود 100 تاجر عمده به خرید و فروش فرش دستباف آذربایجان شرقی در کشورهای مختلف مشغول هستند و نمایشگاههای عرضه فرش آذربایجان شرقی در کشورهایی چون آلمان و امارات متحده عربی و روسیه برپا شده است .
وی گفت: با وجود تحریم ها و فشارهای اقتصادی موجود ، شهرت جهانی فرش دستباف آذربایجان و تبریز عاملی موثر در افزایش تقاضا برای محصولات صنایع دستی استان شده است .
صادقیان افزود : در راستای بازاریابی و افزایش صادرات فرش دستباف تبریز با هماهنگی مرکز ملی فرش ایران ، هیئت های تجاری مختلفی برای بازاریابی و سلیقه یابی به کشورهای روسیه ، ژاپن ، اندونزی ، ترکیه ، لبنان ، آذربایجان و … اعزام شده اند و علاوه بر آن در گذشته جمعی از طراحان ، تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف آذربایجان شرقی به نمایشگاههای فرش خارجی اعزام شده اند .
مهندس حسین نجاتی رئیس سازمان صنعت ، معدن و تجارت استان نیز گفت : در حال حاضر فرش دستباف آذربایجان شرقی به بیش از 100 کشور جهان صادر می شود که آلمان ، ایتالیا ، کانادا ، آمریکا ، ژاپن ، عربستان ، ترکیه و کشورهای حوزه خلیج فارس از بازارهای اصلی فرش نفیس و هنری آذربایجان شرقی محسوب می شود .
وی صادرات 5 ماهه نخست سالجاری آذربایجان شرقی را 773 میلیون دلار اعلام کرد و گفت : فرش و صنایع دستی آذربایجان شرقی تا حدود 35 درصد صادرات غیر نفتی استان را تشکیل می دهد .
صفر امانی مدیر عامل اتحادیه تعاونیهای فرش دستباف روستایی آذربایجان شرقی نیز گفت : آذربایجان شرقی قطب تولید بهترین فرش های دستباف ایران و جهان است و فرش های تولید شده در مناطق روستایی آذربایجان شرقی علاوه بر زیبایی ، تنوع در طرح و رنگ و بافت از ارزش هنری زیادی برخوردار است .
وی گفت : هم اکنون در بیش از 2 هزار روستای آذربایجان شرقی فرش دستباف بافته می شود و پویایی و ارز آوری این صنعت موجب جلوگیری بخشی از مهاجرت روستاییان قالیباف به شهرها در سالهای اخیر شده است .
امانی افزود: در آذربایجان شرقی انواع فرش ، قالیچه ، جاجیم ، ورنی ، گلیم ، شال ، گلیمچه ، انواع زیرانداز و … تولید می شود .
عضو شورای شهر تبریز گفت : بین 35 تا 40 درصد صادرات فرش ایران از شهر تبریز صورت می گیرد و بیش از سه هزار تاجر و فروشنده فرش در بازار بزرگ تبریز در 25 تیمچه و بیش از 1200 حجره مشغول عرضه فرش به مشتریان داخلی و خارجی هستند و گردش مالی روزانه صنعت فرش آذربایجان بیش از 100 میلیارد ریال تخمین زده می شود .
چمنی افزود : هم اکنون یک قطعه فرش نفیس دستباف 80 رج 24 متری بیش از پنج میلیارد ریال به مشتریان خارجی عرضه می شود و برخی قالی های تبریز که با رج های بالا و با طراحی منحصر بفرد از سوی هنرمندان قالیباف بافته می شود تا 20 میلیارد ریال در بازارهای جهانی از جمله آلمان ، اتریش و هلند به فروش می رسد .
وی گفت : صنعت و هنر قالیبافی چون کاملا بومی شده و مصالح و مواد اولیه آن در داخل تولید می شود در اقتصاد مقاومتی بهترین نقش را ایفا می کند چرا که بیش از 80 درصد درآمد قالیبافی ارزش افزوده تلقی می گردد و 20 درصد هزینه های مواد اولیه و یا مصالح را در بر می گیرد .
چمنی گفت : طبق موافقت نامه اتحادیه بافندگان و تولیدکنندگان فرش کشور با بسیج مقاومت آموزش همگانی قالیبافی به بسیجیان علاقمند در سراسر کشور آغاز شده است .
وی ادامه داد: هر چقدر بتوانیم زمینه کار جوانان و خانواده های بیکار را در صنعت قالیبافی فراهم کنیم به اقتصاد مقاومتی کمک کرده ایم ، بنابراین آموزش همگانی خانواده ها برای قالیبافی در شهر تبریز آغاز شده است .
وی با اشاره به اینکه قالیبافی هم هنر و هم صنعت پاک و درآمد زا و اشتغال زاست گفت :
با توسعه این صنعت می توان برای جوانان و خانواده های بیکار اشتغال ایجاد کرد و هزینه ایجاد شغل در این صنعت بسیار ارزان است .
چمنی به مشکلات بافندگان فرش آذربایجان شرقی اشاره کرد و گفت : بیمه قالیبافان آذربایجان شرقی آغاز شده و تاکنون 80 هزار نفر از قالیبافان این استان بیمه شده اند و زمینه بیمه 120 هزار نفر نیز از طریق سازمان تامین اجتماعی آذربایجان شرقی فراهم خواهد شد .
وی افزود:ارائه تسهیلات ارزان قیمت بانکی،تبلیغ رسانه ای برای آموزش همگانی قالیبافی، توجه به طراحی های جدید در نقوش و همچنین بازاریابی بین المللی برای فروش بیشتر قالی های تولیدی آذربایجان از خواسته های صدها هزار زحمت کش این هنر-صنعت نامی استان و کشور است که باید با اتخاذ تدابیر لازم در این زمینه چاره اندیشی شود.